پس گرفتن هدایای دوران نامزدی به طور قانونی
معمولا در ابتدای راه زندگی مشترک که همان نامزدی است طرفین برای ابراز علاقه به یکدیگر، هدایا و به اصطلاح یادگاری های زیادی به هم می دهند و گاهی هم برای پدر و مادر یکدیگر کادو می خرند. این در حالی است که اگر هر یک از دو طرف به دلایل مختلف از این ازدواج منصرف شود و تصمیم بگیرد که نامزدی را به هم بزند، او و طرف مقابل می توانند از همدیگر بخواهند هدیه ها را پس بدهند.
قانونگذار در مواد ۱۰۳۷ و ۱۰۳۸ قانون مدنى به ترتیب چنین بیان کرده است که هر یک از نامزدها میتواند در صورت به هم خوردن وصلت منظور، هدایايى را که به طرف دیگر یا ابوین او براى وصلت منظور داده است، مطالبه کند. در صورتی که عین هدایا به هر دلیل وجود نداشته باشد باید قیمت آن پرداخت شود جز در مواردی که فرد در نگهداری از وسایل کوتاهی نکرده و از آن مراقبت کافی کرده باشد اما به دلیلی وسیله مورد نظر از بین برود.
البته باید به این موضوع تاکید کرد که اگر اصل هدایا از بین رفته باشد صرفا قیمت آنهایی را می شود درخواست کرد که معمولا نگه داشته می شود اما قیمت هدایای مصرف شدنی مانند لباس و عطر را نمی شود مطالبه کرد.
معمولا در دوره نامزدی افراد مبالغی را برای مواردی مانند برگزاری جشن هزینه می کنند؛ اگر هر یک از طرفین متحمل هزینه ای برای برگزاری جشن نامزدی شد در صورت به هم خوردن این موضوع می تواند هزینه مورد نظر را از طرف مقابل بگیرد.
شرایط مطالبه و پس گرفتن هدیه های دوران نامزدی
۱- وصلت منظور به هم خورده و بنا نباشد که ازدواج صورت گیرد؛ در این صورت هدایايى که هر یک از طرفین به طرف دیگر یا ابوین او داده است قابل مطالبه و استرداد خواهد بود.
۲- این هدایا به منظور و در راستاى وصلت طرفین و نه به انگیزه دیگرى تقدیم شده باشد.
۳- چنانچه عین هدایا موجود است، عین قابل مطالبه و استرداد است اما چنانچه عین موجود نیست، صرفا قیمت هدایایی قابل مطالبه است که عادتاً نگاه داشته مى شود. به عنوان مثال، هدایای مصرف شدنى که با مصرف عین آن از بین مى رود؛ مانند لباس و عطر از شمول این بند خارج است.
۴- قیمت هدایاى نگاه داشتنى که تلف شده اند، در صورتى قابل مطالبه است که با تقصیر هدیه گیرنده تلف شده باشد.
۵- به هم خوردن وصلت به دلیل فوت یكى از طرفین نباشد.
در صورتى که انحلال نامزدی ناشى از فوت یكى از نامزدها باشد، اگر هدایا موجود باشد، حکم آن تفاوتى نداشته و باز هم مى توان هدایا را مسترد کرد، این در حالى است که چنانچه مال موجود نباشد (چه به صورت عمدی یا غیر عمد) درخواست استرداد قیمت هدایا توجیه قانونى نداشته و عمل نخواهد شد.
وضعیت حقوقی امتناع نامزد از عمل به وعده ازدواج
درخواستگاری، توافق پسر و دختر و یا خانواده های دو طرف درباره نکاح یا ازدواج آتی ایجاد تعهد و حتی مشروعیت رابطه زناشوئی ایجاد نمی کند. طبق قانون مدنی وعده ازدواج، ایجاد علقه زوجیت نمی کند، اگر چه تمام یا قسمتی از مهریه که بین طرفین برای موقع ازدواج مقرر شده است، پرداخته شده باشد.
بنابراین هر یک از زن و مرد، در زمان خواستگاری و مادام که عقد نکاح جاری نشده است، می تواند از وصلت امتناع کند و طرف دیگر نمی تواند به هیچ وجه، او را مجبور به ازدواج کرده یا به جهت صرف امتناع از وصلت ، مطالبه خسارتی کند و تا زمانی که عقد ازدواج منعقد نشده است نمی توان دو طرف را ملزم به زندگی زناشوئی دانست و وعده هایی که عرفا بین خانواده ها تبادل می شود، ارزش حقوقی و یا سند رسمی را ندارد.
نکات مهم صیغه محرمیت در دوران نامزدی
بسیاری از خانواده ها بدون اطلاع از اثرات حقوقی محرمیت که در قانون همان نکاح موقت خوانده می شود نسبت به اجرای صیغه محرمیت در دوران نامزدی اقدام می کنند که ناخواسته با مشکلاتی روبرو می شوند. برای نکاح موقت، مبلغ ناچیزی مهریه تعیین می کنند که با پایان دوره محرمیت، طرفین اقدام به نکاح دائم می کنند. مشکل از آنجا آغاز می شود که مرد به دلایلی با جاری شدن نکاح دائم مخالفت می کند. با این امتناع، خانواده دختر متضرر شده و با دریافت مهریه ناچیز، دختر به خانه پدر برمی گردد. چه بسا در طول مدت نکاح موقت، زوجیت نیز واقع می شود.
جهت ارتباط با وکیل متخصص دعاوی خانواده کلیک کنید - 88019243