پاسخ – آیا عمو که خود هبه نامه مادربزرگ را امضاء کرده می تواند آنرا ابطال نماید ؟
- هبه عقدی است که به موجب آن یک نفر مالی را به رایگان به شخص دیگری تملیک کند.هبه کننده واهب و طرف دیگر متهب نام دارد.
- هبه بر دو نوع است:
1- هبه ی معوضه که واهب هنگام عقد بر متهب شرط کند، واهب چیزی را در عوض این بخشش به او بدهد، یا اینکه متهب بدون شرط واهب، چیزی در مقابل هبه ای که گرفته رایگان به واهب بدهد.
2- هبه ی غیرمعوضه که واهب هنگام عقد هبه، شرط پرداخت عوض بر متهب نکرده باشد و متهب هم چیزی به واهب ندهد.
- به موجب ماده 798 قانون مدنی هبه واقع نمیشود مگر با قبول و قبض متهب اعم از اینکه مباشر قبض خود متهب باشد یا وکیل او و قبض بدون اذن واهب اثری ندارد. قبض عین موهوبه یعنی آنکه مال به نوعی در اختیار متهب قرار گیرد که بتواند آن را تصرف نماید. بنابراین تا زمانی که مال به دست متهب نرسیده باشد، عقد هبه بطور کامل واقع نگردیده است.
- اگر پیش از قبض هر یک از واهب یا متهب فوت کند عقد هبه باطل است چرا که به علت عدم قبض عین موهوبه عقد کامل نگردیده و هیچ انتقال مالکیتی صورت نگرفته است.این محتوا متعلق به سایت دفتر وکالت دادگران حامی ((dadgaran.com)) بوده و بهره برداری از آن بدون ذکر منبع ممنوع است.
- همچنین در صورتی که واهب قبل از قبض محجور شود، دیگر هبه منعقد نمی گردد اما حجر متهب پیش از قبض اثریی بر هبه ندارد و ولی متهب می تواند مال را قبض نماید.
- علاوه بر قبض مال توسط متهب که یکی از ارکان عقد هبه محسوب می شود، از دیگر شرایط هبه نامه قبول متهب و همچنین اهلیت تصرف واهب در مال خود می باشد. بدین معنا که واهب نباید صغیر، سفیه، مجنون یا ورشکسته باشد.
- در عقد هبه واهب هر زمان که بخواهد می تواند آن از هبه ی خود رجوع کند.
- موارد خاصی که وقوع آن موجب لزوم عقد شده و امکان فسخ هبه نامه را از واهب سلب می کند بدین شرح است:
1- در صورتی که متهب پدر یا مادر یا اولاد واهب باشد.
2- در صورتی که هبه معوض بوده و عوض هم داده شده باشد.
3- در صورتی که عین موهوبه از ملکیت متهب خارج شده یا متعلق حق غیر واقع شود خواه قهرا” مثل اینکه متهب به واسطه فلس مهجور شود خواه اختیارا” مثل اینکه عین موهوبه به رهن داده شود.
4- فوت واهب یا متهب
- به منظور رجوع از هبه، ابتدا هبه کننده باید اظهارنامه ای به طرف مقابل با عنوان رجوع از هبه از طریق دفاتر خدمات قضایی ثبت و ارسال نماید و پس از ابلاغ اظهارنامه از همین طریق مبادرت به ثبت دادخواست حقوقی با خواسته اثبات هبه، اعلام و تنفیذ رجوع از هبه و ابطال سند و استرداد مال موهوبه جهت ارسال به دادگاه حقوقی دادخواست نماید.
- هبه نامه می تواند رسمی یا غیررسمی و عادی باشد.
- هبه نامه ی رسمی دفترخانه اسناد رسمی به ثبت می رسد و دارای سند رسمی است. به همین خاطر امکان تردید و انکار در هبه نامه رسمی وجود ندارد.
- هبه نامه عادی به موجب ماده 10 قانون مدنی در صورتی که مطابق شرایط قانونی و شکلی هبه تنظیم شود از اعتبار برخوردار بوده و نافذ است.
- تنها تفاوت این دو در اعتبار آن ها در صورت وقوع دعوای حقوقی است چراکه بر خلاف هبه نامه رسمی که تنها می توان نسبت به آن ادعای جعل داشت، در هبه نامه عادی علاوه بر ادعای جعل، امکان انکار و تردید وجود دارد.
- بنابراین در صورت رعایت شرایط صحت عقد هبه از جمله مشخص بودن موضوع قرارداد، رضایت و خواست واهب و متهب، معین بودن مال موهوبه، مشروع بودن موضوع قرارداد و قبض مال توسط متهب، هبه نامه عادی معتبر بوده و قابل استناد می باشد.
این محتوا متعلق به سایت دفتر وکالت دادگران حامی ((dadgaran.com)) بوده و بهره برداری از آن بدون ذکر منبع ممنوع است.
پاسخ به پرسش مخاطب در خصوص ابطال هبه نامه مادربزرگ توسط عمو
در پاسخ به پرسش شما در خصوص امکان ابطال هبه نامه مادربزرگ توسط عمو باید گفت در صورت رعایت شرایط عمومی صحت عقد و شرایط اختصاصی صحت عقد هبه، هبه نامه ی تنظیمی معتبر و نافذ بوده و کسی که ادعایی مبنی بر بطلان آن دارد باید آن را با اقامه ی دلیل ثابت نماید.
لازم به ذکر است با استناد به هبه نامه عادی می توان درخواست تنظیم سند رسمی داد و صرف اینکه یک هبه نامه عادی است مانع اعتبار و نفوذ آن نمی گردد.
این محتوا متعلق به سایت دفتر وکالت دادگران حامی ((dadgaran.com)) بوده و بهره برداری از آن بدون ذکر منبع ممنوع است.
مستندات قانونی - ابطال هبه نامه
ماده 10 قانون مدنی
قراردادهای خصوصی نسبت به کسانی که آن را منعقد نموده‌اند در صورتی که مخالف صریح قانون نباشد نافذ است.
ماده ۷۹۵ قانون مدنی
هبه عقدی است که به موجب آن یکنفر مالی را مجانا به کس دیگری تملیک می کند تملیک کننده واهب طرف دیگر را متهب ، مالی را که مورد هبه است عین موهوبه می گویند.
ماده ۷۹۶ قانون مدنی
واهب باید برای معامله و تصرف در مال خود اهلیت داشته باشد.
ماده ۷۹۷ قانون مدنی
واهب باید مالک مالی باشد که هبه می کند.
ماده ۷۹۸ قانون مدنی
هبه واقع نمی شود مگر با قبول و قبض متهب اعم از اینکه مباشر قبض خود متهب باشد یا وکیل او و قبض بدون اذن واهب اثری ندارد.
ماده ۷۹۹ قانون مدنی
در هبه به صغیر یا مجنون یا سفیه قبض ولی معتبر است .
ماده ۸۰۰ قانون مدنی
در صورتی که عین موهوبه در ید متهب باشد محتاج به قبض نیست .
ماده ۸۰۱ قانون مدنی
هبه ممکن است معوض باشد و بنابراین واهب می تواند شرط کند که متهب مالی را به او هبه کند یا عمل مشروعی را مجانا” بجا آورد.
ماده ۸۰۲ قانون مدنی
اگر قبل از قبض واهب یا متهب فوت کند هبه باطل میشود.
ماده ۸۰۳ قانون مدنی
بعد از قبض نیز واهب میتواند به ابقاء عین موهوبه از هبه رجوع کند مگر در موارد ذیل :
۱- در صورتی که متهب پدر یا مادر یا اولاد واهب باشد.
۲- در صورتی که هبه معوض بوده و عوض هم داده شده باشد.
۳- در صورتی که عین موهوبه از ملکیت متعب خارج شده یا متعلق حق غیر واقع شود خواه قهرا” مثل اینکه متهب به واسطه فلس مهجور شود خواه اختیارا” مثل اینکه عین موهوبه به رهن داده شود.
ماده ۸۰۴ قانون مدنی
در صورت رجوع واهب نماآت عین موهوبه اگر متصل باشد مال واهب و اگر منفصل باشد مال متهب خواهد بود.
ماده ۸۰۵ قانون مدنی
بعد از فوت واهب یا متهب رجوع ممکن نیست .
ماده ۸۰۶ قانون مدنی
هرگاه داین طلب خود را به مدیون ببخشد حق رجوع ندارد.
ماده ۸۰۷ قانون مدنی
اگر کسی مالی را به عنوان صدقه به دیگری بدهد حق رجوع ندارد
ماده ۴۷ قانون ثبت اسناد و املاک
در نقاطی که اداره ثبت اسناد و املاک و دفاتر اسناد رسمی موجود بوده و وزارت عدلیه مقتضی بداند ثبت اسناد ذیل اجباری است:
۱- کلیه عقود و معاملات راجعه به عین یا منافع اموال غیرمنقوله که در دفتر املاک ثبت نشده.
۲- صلحنامه و هبه‌نامه و شرکتنامه.
این محتوا متعلق به سایت دفتر وکالت دادگران حامی ((dadgaran.com)) بوده و بهره برداری از آن بدون ذکر منبع ممنوع است.
پاسخ داده شده توسط کارشناس حقوقی ما