اعتبار معامله مجنون ادواری در دوره جنون و افاقه

_{^{پاسخ – وضعیت معامله مجنون ادواری چگونه است ؟}}

• حجر در لغت به معنای منع و در اصطلاح عبارت است از كسی كه از تصرف در مالش ممنوع شـده اسـت. به عبارت ديگر حجر عبارت از ممنوع بودن شخص از تصرف در اموال و حقوق مالی خود از طـرف قانون می باشد. 
• تمام اشخاص و حتی حمل (مشروط بر اينكه زنده متولد شود) دارای اهليـت و متمتع از حقوق مدنی خواهد بود ولی اين بدان معنی نيست كه توانايی اجرا و اعمال حقوق خود (اهليت اسـتيفا ) را داشته باشند.
• بدين ترتيب است كه ماده 958 قانون مدنی مقرر مـي دارد: هـر انسـان متمتـع از حقـوق مدنی خواهد بود ليكن هيچ كس نميتواند حقوق خود را اعمال و اجرا كند مگر اينكه برای اين كـار اهليت قانونی داشته باشد.
• طبق ماده 211 قانون مدنی كسي دارای اهليت است كه بالغ، رشيد و عاقل باشـد و اشخاصی كـه نابالغ و غير رشيد و مجنون باشند اهليت ندارند و اصولاً تصرفات ايشان صحيح نميباشد.
• قانون مدنی در ماده 1207 مقرر ميدارد: اشخاص ذيل محجور و از تصـرف در امـوال و حقـوق مالی خود ممنوع هستند:

1- صغار
2- اشخاص غیررشید
3- مجانین

• صغير به كسی گفته ميشود كه به سن بلوغ نرسيده است بنابراين اگر صغيری به حد بلوغ رسيد از صغر خارج شده و اصطلاحاً به او بالغ گفته می شود اما رسيدن به حد بلوغ باعث رفع حجر و رفع ممنوعيـت از تصرف در امـور مالی نميشود بلكه شخص می بايست برای اداره امور مالی خود علاوه بر بلوغ، واجد صفت رشد نيز باشد.سن بلوغ در پسر پانزده سال تمام و در دختر نه سال تمام قمری است.
• صغير از جهت ميزان درجه حجر بـه دو گروه تقسيم می شود که شامل صغیر غیر ممیز و صغیر ممیز است.
• صغیر غیرممیز نمی تواند هيچ گونه دخل و تصرفی در امور مالی و غير مالی خـود انجـام دهد. به موجب ماده 1212 قانون مدنی اعمال و اقوال صغیر تا حدی که مربوط به اموال و حقوق مالی او باشد باطل و بلااثر است.
• صغیر ممیز توانايی اراده و قصد انشاء را دارد بنابراين بعضی از معاملات را كه تنهـا بـه سود اوست ميتواند انجام دهد و در صورت انجام، آن معامله صـحيح و معتبـر خواهـد بـود كـه در صحت آن نيز اذن و اجازه ولی شرط نميباشد.
• به موجب ادامه ماده 1212 قانون مدنی صغیر ممیز میتواند تملک ‌بلاعوض کند. مثل قبول هبه و صلح بلاعوض و حیازت مباحات.
• غير رشيد و يا سفيه كسی است كه دارای صفت رشد نبوده و در نتيجـه توانایی عقلی لازم بـرای اداره اموال و امور مالی خود را ندارد. رشد عبارت از كيفيت و حالتی است كه شخص را از تباه كردن اموال خود باز ميدارد.
• به موجب ماده 1214 قانون مدنی معاملات و تصرفات غیر رشید در اموال خود نافذ نیست مگر با اجازه ولی یا قیم او اعم از اینکه این اجازه قبلا داده شده باشد یا بعد از ‌انجام عمل. ‌معذالک تملکات بلاعوض از هر قبیل که باشد بدون اجازه هم نافذ است.
• تشخيص عدم رشد با دادگاه است كه با اختبار و آزمايش و تحقيق نسبت به صدور حكـم مبنی بر رشد و يا عدم رشد اقدام مينمايد كه در اين تشخيص گواهی گواهان ميتواند مورد قبول باشد. با این حال سن رشد در رویه عملی 18 سال در نظر گرفته شده است.

این محتوا متعلق به سایت دفتر وکالت دادگران حامی ((dadgaran.com)) بوده و بهره برداری از آن بدون ذکر منبع ممنوع است.

_{^{اعتبار معامله مجنون ادواری}}

در رابطه با اعتبار معامله مجنون ادواری در دوره جنون و افاقه باید گفت مجنون به كسی گفته ميشود كه از تعادل روحی و روانی برخوردار نبوده و فاقد قوه تعقل باشد و از قدرت تميز و تشخيص بی بهره باشد.جنون به هر درجه كه باشد موجب حجر است مشروط بر اينكه شخص در حين انجـام عمـل، در حال جنون باشد.

ماده 1213 قانون مدنی جنون را به دائمی و ادواری تقسيم كرده است. جنون دائمی حالت شخصی است كه دائماً در حال جنون و اختلال اعصاب باشـد و جنـون ادواری آن اسـت كـه شخص گاهی در حالت جنون و گاهی در حالت عقل يا افاقه باشد. 

با توجه به اینکه مجانين دارای قصد و اراده و قوه تعقـل نيسـتند قانونگـذار آنـان را در تمـام اعمـال حقوقی مربوط به خود ممنوع كرده است و در ماده 1213 قانون مدنی مقرر ميدارد: مجنون دائمی مطلقـاً و مجنون ادواری در حال جنون نميتواند هيچ تصرفی در اموال و حقوق مالی خود بنمايد ولو با اجـازه ولی يا قيم خود، لكن اعمال حقوقی كه مجنون ادواری در حال افاقه مينمايد نافذ است مشـروط بـر اينكه افاقه او مسلم باشد. 

_{^{پاسخ به پرسش مخاطب در خصوص اعتبار معامله مجنون ادواری در دوره جنون و افاقه}}

در پاسخ به پرسش شما باید گفت اگر مجنون ادواری در حالت جنون معامله ای نماید معاملات وی به علت فقدان قصد و رضا و عدم اهلیت هماننـد مجنـون دائمی باطل و بلا اثر است ولی اگر درحالت افاقه و عدم جنون معامله ای نمایـد طبـق نص صریح ماده 1213 قانون مدنی، آن معامله صحیح و نافذ است. 
باید توجه داشت که اعمال حقوقی مجنون ادواری در حالت مشکوک یعنی حالتی که جنون یا افاقه او مسلم نیست مانند حالت جنون او باطل است.

بنـابراین اگر افاقه مجنون ادواری در زمان معامله مسلم نباشد وقـوع معاملـه مـورد تردیـد قـرار میگیرد که به حکم اصل عدم باید آن را منتفی دانست و اینجا جای جریان اصل صحت نیست.
بنابراین با توجه به اینکه ماده 1213 نفوذ معامله ی مجنون ادواری را منوط به مسلم بودن حالت افاقه دانسته است و بر طبق اصل عدم، در حالتی که افاقه ی مجنون ادورای مسلم نیست، معاملات شخص به علت فقدان قصد و رضا و عدم اهلیت طبق ماده 1213 قانون مدنی  باطل است.

این محتوا متعلق به سایت دفتر وکالت دادگران حامی ((dadgaran.com)) بوده و بهره برداری از آن بدون ذکر منبع ممنوع است.

^{_{مستندات قانونی - اعتبار معاملات مجنون ادواری}}

ماده ۲۱۱ قانون مدنی
برای اینکه متعاملین اهل محسوب شوند باید بالغ و عاقل و رشید باشند.
ماده ۲۱۲ قانون مدنی
معامله با اشخاصی که بالغ یا عاقل یا رشید نیستند به واسطه عدم اهلیت باطل است.
ماده ۱۲۰۷ قانون مدنی
اشخاص ذیل محجور و از تصرف در اموال و حقوق مالی خود ممنوع هستند:
۱. صغار.
۲. اشخاص غیر رشید.
۳. مجانین.
ماده ۱۲۰۸ قانون مدنی
غیر رشید کسی است که تصرفات او در اموال و حقوق مالی خود عقلائی نباشد.
ماده ۱۲۱۱ قانون مدنی
جنون به هر درجه که باشد موجب حجر است.
ماده ۱۲۱۲ قانون مدنی
اعمال و اقوال صغیر تا حدی که مربوط به اموال و حقوق مالی او باشد باطل و بلااثر است معذالک صغیر ممیز میتواند تملک ‌بلاعوض کند. مثل قبول هبه و صلح بلاعوض و حیازت مباحات.
ماده ۱۲۱۳ قانون مدنی
مجنون دائمی مطلقاً و مجنون ادواری در حال جنون نمیتواند هیچ تصرفی در اموال و حقوق مالی خود بنماید ولو با اجازه ولی یا قیم خود لکن اعمال حقوقی که مجنون ادواری در حال افاقه مینماید نافذ است مشروط بر اینکه افاقه او مسلم باشد.
ماده ۱۲۱۴ قانون مدنی
معاملات و تصرفات غیر رشید در اموال خود نافذ نیست مگر با اجازه ولی یا قیم او اعم از اینکه این اجازه قبلا داده شده باشد یا بعد از ‌انجام عمل. ‌معذالک تملکات بلاعوض از هر قبیل که باشد بدون اجازه هم نافذ است.
ماده ۱۲۱۵ قانون مدنی
هر گاه کسی مالی را به تصرف صغیر غیرممیز و یا مجنون بدهد صغیر یا مجنون مسئول ناقص یا تلف شدن آن مال نخواهد بود.
ماده ۱۲۱۶ قانون مدنی
هر گاه صغیر یا مجنون یا غیر رشید باعث ضرر غیر شود ضامن است.
ماده ۱۲۱۷ قانون مدنی
اداره اموال صغار و مجانین و اشخاص غیر رشید به عهده ولی یا قیم آنان است به طوری که در باب سوم از کتاب هشتم و مواد بعد‌ مقرر است.

این محتوا متعلق به سایت دفتر وکالت دادگران حامی ((dadgaran.com)) بوده و بهره برداری از آن بدون ذکر منبع ممنوع است.

پاسخ داده شده توسط کارشناس حقوقی ما