امکان توافق ورثه در خصوص سهم الارث در زمان حیات مورث

_{^{پاسخ – آیا ورثه می توانند در زمان حیات مورث خود بر سر تقسیم ارث توافق کنند ؟}}

• ارث در اصطلاح حقوقی عبارت است از انتقال دارایی شخص متوفی (وارث) به بازماندگانش به صورت قهری.
• برای انکه مالی از شخص به دیگری منتقل گردد، وجود برخی شرایط لازم است:

1- از متوفی مالی به جا مانده باشد
2- بین وارث و مورث (شخصی که از متوفی ارث می برد) رابطه خویشاوندی وجود داشته باشد؛ این قرابت ممکن است سببی باشد یا نسبی. در رابطه نسبی، زوجیت دائم موجب ارث بری می گردد اما خویشاوندان یکی از زوجین، از دیگری ارث نمی برد. در رابطه سببی نیز، تمامی خویشاوندان متوفا با همدیگر از او ارث نمی برند، بلکه وجود خویشاوندان نزدیک تر خویشاوندان دورتر را از ارث محروم می کنند. همچنین وجود بعضی از خویشاوندان مانع می شود که بعضی از ورثه تمام و یا قسمتی از سهم خود را از ارث ببرند. 
3- وارث فوت کرده باشد و مورث در هنگام مرگ وارث او زنده باشد

• جنینی که در شکم مادر است به شرط آنکه زنده متولد شود از مورث خود ارث خواهد برد.
• همچنین مورث مسلمان از کافر ارث می برد در حالی که کافر از مسلمان ارث نمی برد.
• فرزند نامشروع نیز از پدر و مادر و اقوام آن ها ارث نمی برد.
• از دیگر موانع ارث بردن، قتل می باشد. اگر کسی مورث خود را به طور عمدی بکشد از ارث او محروم می گردد.
• در لعان زن و شوهر از یکدیگر نیز ارث نمی برند. لعان عبارت است از اینکه مرد یا زنی به یکدیگر زنا نسبت دهند. فرزندی که مورد نفی و لعان پدر خود واقع شده است از او ارث نمی برد. 
• طبقات ارث مطابق ماده 862 قانون مدنی عبارت اند از:

طبقه اول: پدر و مادر، فرزندان و نوه ها و نتیجه ها
طبقه دوم: پدر بزرگ و مادربزرگ، برادر و خواهر و فرزندان آن ها
طبقه سوم: عمه ها، عموها، دایی ها، خاله ها و فرزندان آن ها

• وارثان شخص متوفی پس از ادای دیون متوفی طبق طبقات ارث مالک سهم الارث خود می شوند. در واقع، دیون و حقوقی که به عهده متوفی است بعد از هزینه کفن و دفن و تجهیز متوفی و سایر هزینه‌های ضروری از قبیل هزینه حفظ و اداره‌ ترکه باید از ترکه داده شود. 
• حقوق و دیونی که به اموال میت تعلق گرفته و باید پیش از تقسیم آن ادا شود شامل موارد زیر می باشد:

1- قیمت کفن و دفن میت و حقوقی که متعلق به اعیان است (مانند حق عینی که به مالی که در رهن قرار دارد، تعلق می گیرد)
2- دیون و واجبات مالی متوفی
3- وصایای متوفی تا ثلث (و وصیت زاید بر ثلث با اجازه ی ورثه)

• لازم به ذکر است که اگر ورثه قبل از پرداخت دیون متوفی اموال وی را تقسیم کنند، طلبکار باید به هریک ار وراث به نسبت سهمش رجوع کند؛ حتی اگر یکی از وراث مالی برای پرداخت نداشت باشد طلبکار میتواند برای سهم وی به سایر وراث رجوع کند.

این محتوا متعلق به سایت دفتر وکالت دادگران حامی ((dadgaran.com)) بوده و بهره برداری از آن بدون ذکر منبع ممنوع است.

_{^{پاسخ به پرسش مخاطب در خصوص امکان توافق وراث در خصوص ارث در زمان حیات مورث}}

در پاسخ به پرسش شما در خصوص امکان توافق ورثه در خصوص سهم الارث در زمان حیات مورث باید گفت امکان توافق ورثه در خصوص سهم الارث حتی در زمان حیات شخص وجود دارد. البته باید توجه نمود که این تقسیم و انتقالات تابع قوانین و مقررات عقودی است که در قالب آن صورت می گیرد و شامل قوانین ارث نمی شود چراکه شخص در زمان حیاتش اقدام به این کار نموده و مقررات ارث برای بعد از فوت است.
البته باید توجه داشته باشید که در فرض سوال عنوان توافق ترک دعوی، عقد صلح می باشد. در واقع افراد در این توافق همه دعواها و اختلافاتی که ممکن است در آینده نسبت به سهم الارثشان داشته باشند را منتفی می نمایند. بنابراین، می توان گفت بله این توافق با توجه به لازم بودن عقد صلح اصولا مانعی برای ادعا و طرح دعوی بعدی می گردد.این محتوا متعلق به سایت دفتر وکالت دادگران حامی ((dadgaran.com)) بوده و بهره برداری از آن بدون ذکر منبع ممنوع است.

_{^{مستندات قانونی -  توافق ورثه در خصوص سهم الارث}} 

ماده ۸۶۱ قانون مدنی
موجب ارث دو امر است: نسب و سبب.
ماده ۸۶۲  قانون مدنی
اشخاصی که به موجب نسب ارث میبرند سه طبقه‌اند:
۱) پدر و مادر و اولاد و اولاد اولاد.
۲) اجداد و برادر و خواهر و اولاد آنها.
۳) اعمام و عمات و اخوال و خالات و اولاد آنها.
ماده ۸۶۳  قانون مدنی
وارثین طبقه بعد وقتی ارث میبرند که از وارثین طبقه قبل کسی نباشد.
ماده ۸۶۴  قانون مدنی
از جمله اشخاصی که به موجب سبب ارث میبرند هر یک از زوجین است که در حین فوت دیگری زنده باشد.
ماده ۸۶۵  قانون مدنی
اگر در شخص واحد موجبات متعدده ارث جمع شود به جهت تمام آن موجبات ارث میبرد مگر اینکه بعضی از آنها مانع دیگری باشد‌که در این صورت فقط از جهت عنوان مانع میبرد.
ماده ۸۶۶ قانون مدنی
در صورت نبودن وارث امر ترکه متوفی راجع به حاکم است.
ماده ۸۶۷ قانون مدنی
ارث به موت حقیقی یا به موت فرضی مورث تحقق پیدا میکند.
ماده ۸۶۸ قانون مدنی
مالکیت ورثه نسبت به ترکه متوفی مستقر نمی‌شود مگر پس از اداء حقوق و دیونی که به ترکه میت تعلق گرفته.
ماده ۸۶۹  قانون مدنی
حقوق و دیونی که به ترکه میت تعلق میگیرد و باید قبل از تقسیم آن اداء شود ازقرار ذیل است:
۱) قیمت کفن میت و حقوقی که متعلق است به اعیان ترکه مثل عینی که متعلق رهن است.
۲) دیون و واجبات مالی متوفی.
۳) وصایای میت تا ثلث ترکه بدون اجازه ورثه و زیاده بر ثلث با اجازه آنها.
ماده ۸۷۰  قانون مدنی
حقوق مزبوره در ماده قبل باید به ترتیبی که در ماده مزبوره مقرر است تادیه شود و مابقی اگر باشد بین وراث تقسیم گردد.
ماده ۸۷۱ قانون مدنی
هر گاه ورثه نسبت به اعیان ترکه معاملاتی نمایند مادام که دیون متوفی تادیه نشده است معاملات مزبوره نافذ نبوده و دیان میتوانند آن را بر هم زنند.
ماده ۸۷۲ قانون مدنی
اموال غایب مفقودالاثر تقسیم نمیشود مگر بعد از ثبوت فوت او یا انقضاء مدتیکه عادتاً چنین شخصی زنده نمیماند.
ماده ۸۷۳ قانون مدنی
اگر تاریخ فوت اشخاصی که از یکدیگر ارث میبرند مجهول و تقدم و تاخر هیچ یک معلوم نباشد اشخاص مزبور از یکدیگر ارث‌ نمیبرند مگر آنکه موت به سبب غرق یا هدم واقع شود که در این صورت از یکدیگر ارث میبرند.
ماده ۸۷۴ قانون مدنی
اگر اشخاصی که بین آنها توارث باشد بمیرند و تاریخ فوت یکی از آنها معلوم و دیگری از حیث تقدم و تاخر مجهول باشد فقط آن که ‌تاریخ فوتش مجهول است از آن دیگری ارث میبرد.
ماده ۸۷۵ قانون مدنی
شرط وراثت زنده بودن در حین فوت مورث است و اگر حملی باشد در صورتی ارث میبرد که نطفه او حین‌الموت منعقد بوده و زنده‌ هم متولد شود اگر چه فوراً پس از تولد بمیرد.
ماده ۸۷۶ قانون مدنی
با شک در حیات حین ولادت حکم وراثت نمیشود.
ماده ۸۷۷ قانون مدنی
در صورت اختلاف در زمان انعقاد نطفه امارات قانونی که برای اثبات نسب مقرر است رعایت خواهد شد.
ماده ۸۷۸ قانون مدنی
هر گاه در حین موت مورث حملی باشد که اگر قابل وراثت متولد شود مانع از ارث تمام یا بعضی از وراث دیگر میگردد تقسیم ارث به عمل نمیآید تا حال او معلوم شود و اگر حمل مانع از ارث هیچ یک از سایر وراث نباشد و آنها بخواهند ترکه را تقسیم کنند باید برای حمل حصه‌ای که‌ مساوی حصه دو پسر از همان طبقه باشد کنار گذارند و حصه هر یک از وراث مراعا است تا حال حمل معلوم شود.
ماده ۸۷۹ قانون مدنی
اگر بین وارث غایب مفقود الاثری باشد سهم او کنار گذارده میشود تا حال او معلوم شود در صورتی که محقق گردد قبل از مورث مرده ‌است حصه او به سایر وراث بر میگردد و الا به خود او یا به ورثه او میرسد.
ماده ۸۸۰ قانون مدنی
قتل از موانع ارث است بنابراین کسی که مورث خود را عمداً بکشد از ارث او ممنوع میشود اعم از اینکه قتل بالمباشره باشد یا‌ بالتسبیب و منفرداً باشد یا به شرکت دیگری.
ماده ۸۸۱ قانون مدنی
در صورتی که قتل عمدی مورث به حکم قانون یا برای دفاع باشد، مفاد ماده فوق مجری نخواهد بود.
ماده ۸۸۱ مکرر 
کافر از مسلم ارث نمی‌برد و اگر در بین ورثه متوفای کافری مسلم باشد وراث کافر ارث نمی‌برند اگرچه از لحاظ طبقه و درجه مقدم بر مسلم باشند.
ماده ۸۸۲ قانون مدنی
بعد از لعان زن و شوهر از یکدیگر ارث نمیبرند و همچنین فرزندی که به سبب انکار او لعان واقع شده از پدر و پدر از او ارث نمیبرد ‌لیکن فرزند مزبور از مادر و خویشان مادری خود و همچنین مادر و خویشان مادری از او ارث میبرند.
ماده ۸۸۳ قانون مدنی
هر گاه پدر بعد از لعان رجوع کند پسر از او ارث میبرد لیکن از ارحام پدر و همچنین پدر و ارحام پدری از پسر ارث نمیبرند.
ماده ۸۸۴ قانون مدنی
ولد الزنا از پدر و مادر و اقوام آنان ارث نمیبرد لیکن اگر حرمت رابطه که طفل ثمره آن است نسبت به یکی از ابوین ثابت و نسبت به دیگری به واسطه اکراه یا شبهه زنا نباشد طفل فقط از این طرف و اقوام او ارث میبرد و بالعکس.

این محتوا متعلق به سایت دفتر وکالت دادگران حامی ((dadgaran.com)) بوده و بهره برداری از آن بدون ذکر منبع ممنوع است.

پاسخ داده شده توسط کارشناس حقوقی ما