امکان رجوع و فسخ معامله مجانی با موضوع انتقال ملک - هبه

_{^{پاسخ – انحلال، فسخ و رجوع معاملات بدون عوض و مجانی}}

• عقود از لحاظ پرداخت عوض به عقود معوض و مجانی تقسییم میگردند.

عقود معوض : 

عقودی میباشند که عوضین بین طرفین رد و بدل میشود. به عبارت دیگر با توجه به ماهیت عقد در عقود معوض، یکی از طرفین مالی را به تملک شخص دیگری در میآورد یا آنکه تعهدی را برعهده میگیرد که در عوض آن، وجهی را دریافت میکند.بنابراین در این عقود دو تعهد و دو حق وجود دارد.

عقود مجانی :

در مقابل عقود معوض که شامل اکثر عقود میباشد، عقد مجانی قرار دارد. عقود مجانی عقودی هستند که برخلاف عقود معوض، یکی از طرفین بصورت مجانی پرداخت مال یا انجام کاری را متعهد میشود و در مقابل برای متعهد له هیچگونه تعهدی در برابر این عمل بوجود نمیآید.

• یکی از معروف ترین عقود مجانی هبه می باشد؛ هبه عقدی است که به موجب آن کسی مالش را به رایگان به شخص دیگری تملیک میکند.
• هبه ازجمله عقود تملیکی میباشد که حق مالکیت توسط واهب (هبه کننده) به متهب (شخص گیرنده) منتقل میگردد.
• همچنین هبه از عقود عینی محسوب میشود چراکه  شرط تحقق آن تسلیم مال و قبض متهب میباشد و اگر مال به متهب تسلیم نشده باشد عقد نیز واقع نگردیده است. 
• حق فسخ و حق رجوع در معاملات مجانی با یکدیگر متفاوت میباشند.
• حق رجوع در صورت فوت یا تلف عین از بین میرود در حالی که فسخ به ارث میرسد و از بین رفتن عین مال مانع فسخ عقد نیست.
• در رابطه با انحلال هبه به عنوان یک عقد مجانی باید گفت که این عقد با رجوع منحل میشود.
• رجوع یک عمل حقوقی یکجانبه بوده که با خواست و اراده ی شخص رجوع کننده تحقق می یابد و منجر به انحلال عقد از لحظه ای رجوع به بعد میشود. با این حال برای تحقق رجوع در عقد هبه در قانون مدنی شرایطی ذکر گردیده است که باید بدان اشاره نمود. 
• در خصوص پرسش مطرح شده باید گفت اصل در هبه امکان رجوع هبه کننده در هر زمان و بدون نیاز به دلیل است.
• در موارد زیر حق رجوع از واهب ساقط می گردد:

1- در صورتی که مال هبه شده تلف شود.
2- در صورتی که شخصی که مالی به او هبه شده پدر، مادر یا اولاد واهب باشد (همسر مشمول این بند نمی شود)
3- در صورتی که هبه معوض باشد و عوض هم داده شود؛ در این حالت که به آن هبه با شرط عوض می گویند عقد لازم می شود و امکان رجوع وجود نخواهد داشت
4- در صورتی که عینی که به متهب داده شده از مالکیت او خارج گردد؛ این خروج از مالکیت می تواند هر نوع انتقالی باشد. لازم به ذکر است که با خروج مال از مالکیت متهب هبه ساقط می گردد و اگر مال به هر صورتی مجددا به مالکیت متهب درآید، حق رجوع بازنمی گردد.
5- در صورتی که عین موهوبه به دلیل مواردی همچون ورشکستگی، رهن و.. متعلق حق غیر واقع شود
6- در صورتی که در عین موهوبه تغییری حاصل گردد
7- پس از فوت یکی از طرفین

• بنابراین با توجه به موارد ذکرشده امکان رجوع از هبه یعنی سه دانگ ملکی که بنام شما شده در صورت عدم ساقط شدن حق رجوع یا عدم اسقاط حق رجوع توسط خود واهب وجود دارد.

• در خصوص هبه ی مجدد نیز از آنجایی که با رجوع، مالکیت ملک به واهب باز می گردد، او می تواند مجددا ملک را به شما هبه نماید.
• برای رجوع از هبه نامه نیز واهب به دادگاه حقوقی مراجعه و دادخواست خود را ارائه می نماید و از آنجایی که هبه ثبت شده و دارای سند رسمی است نیازی به اثبات وقوع هبه ندارد.

این محتوا متعلق به سایت دفتر وکالت دادگران حامی ((dadgaran.com)) بوده و بهره برداری از آن بدون ذکر منبع ممنوع است.

_{^{مستندات قانونی - فسخ و رجوع از هبه}}

ماده 795 قانون مدنی
هبه عقدي است که به موجب آن یک نفر مالی را مجاناً به کس دیگري تملیک میکند، تملیک کننده واهب، طرف دیگر را متهب، مالی را که مورد هبه است عین موهوبه میگویند.

ماده 796 قانون مدنی
 واهب باید براي معامله و تصرف در مال خود اهلیت داشته باشد.

ماده 797 قانون مدنی
واهب باید مالک مالی باشد که هبه میکند.

ماده 798 قانون مدنی
هبه واقع نمیشود مگر با قبول و قبض متهب اعم از این که مباشر قبض خود متهب باشد یا وکیل او و قبض بدون اذن واهب اثري ندارد.

ماده 799 قانون مدنی
در هبه به صغیر یا مجنون یا سفیه قبض ولی معتبر است.

ماده 800 قانون مدنی
در صورتی که عین موهوبه در ید متهب باشد محتاج به قبض نیست.

ماده 801 قانون مدنی
هبه ممکن است معوض باشد و بنابراین واهب میتواند شرط کند که متهب مالی را به او هبه کند یا عمل مشروعی را مجاناً به جا آورد .

ماده 802 قانون مدنی
اگر قبل از قبض، واهب یا متهب فوت کند هبه باطل میشود.

ماده 803 قانون مدنی
بعد از قبض نیز واهب میتواند با بقاي عین موهوبه از هبه رجوع کند مگر در موارد ذیل : 
1- در صورتی که متهب پدر یا مادر و یا اولاد واهب باشد؛ 
2- در صورتی که هبه معوض بوده و عوض هم داده شده باشد؛
3- در صورتی که عین موهوبه از ملکیت متهب خارج شده یا متعلق حق غیر واقع شود خواه قهراً مثل این که متهب به واسطه ي فلس محجور شود خواه اختیاراً مثل این که عین موهوبه به رهن داده شود؛
4- در صورتی که در عین موهوبه تغییري حاصل شود . 

ماده 804 قانون مدنی
در صورت رجوع واهب نماات عین موهوبه اگر متصل باشد مال واهب و اگر منفصل باشد مال متهب خواهد بود.

ماده 805 قانون مدنی
بعد از فوت واهب یا متهب رجوع ممکن نیست.

ماده 806 قانون مدنی
هر گاه داین طلب خود را به مدیون ببخشد حق رجوع ندارد.

ماده 807 قانون مدنی
اگر کسی مالی را به عنوان صدقه به دیگري بدهد حق رجوع ندارد .

این محتوا متعلق به سایت دفتر وکالت دادگران حامی ((dadgaran.com)) بوده و بهره برداری از آن بدون ذکر منبع ممنوع است.

پاسخ داده شده توسط کارشناس حقوقی ما