شرایط صدور قرار بازداشت موقت
در تعریف قرار باید گفت قرار یک تصمیم قضایی است که از سوی مقام قضایی صالح در طول تحقیقات مقدماتی و در مقام انجام دادن تحقیق و در موارد استثنایی در جریان محاکمه و رسیدگی دادگاه صادر می شود. این تصمیم ممکن است ناظر به متهم، سایر اشخاص یا اشیا و اموال آنان باشد. و در کل قرار عبارت است از تصمیم دادگاه در امر ترافعی که کلاً یا بعضاً قاطع دعوی و خصومت نباشد.
قانونگذار به دو طریق با قرار بازداشت موقت برخورد کرده است، در بعضی از موارد آن را جایز یا در اصطلاح اختیاری دانسته و مواردی را تعیین کرده و به قاضی اختیار داده است تا در این موارد قرار بازداشت موقت صادر کند.
موارد جایز یا اختیاری در ماده 32 قانون آیین دادرسی کیفری مصوب سال 78 و موارد الزامی در ماده 35 این قانون آمده است، صدور قرار بازداشت موقت در مواردی الزامی است، به این معنا که قانون اختیار را از قاضی گرفته و او را ملزم کرده است که قرار بازداشت موقت صادر کند.
در حقیقت در این موارد الزامی قرار بازداشت موقت می‌تواند تا صدور حکم بدوی امتداد پیدا کند، مشروط بر اینکه از حداقل مجازات تعیین‌شده فراتر نرود همچنین در مواردی که قرار بازداشت موقت اختیاری است، عمر این قرار نباید بیشتر از حداقل مجازات جرم باشد.
قرار بازداشت موقت، یک قرار استثنایی
با قرار بازداشت موقت به عنوان یک قرار استثنایی برخورد می‌شود، زیرا یک قرار رایج و متداول نیست و همانگونه که موارد صدور این قرار در قانون محدود است، در رویه قضایی نیز به طور محدود و در موارد استثنایی با آن برخورد می‌شود.
در حقیقت قرار بازداشت موقت حد فاصل بین حقوق و آزادی‌های فردی با حقوق جامعه است چرا که حق آزادی متهم را سلب می‌کند. در واقع در صورت صدور این قرار، آزادی متهمی سلب می‌شود که هنوز مجرمیت او اثبات نشده است.
همچنین به نظر می‌رسد همانگونه که قرار بازداشت موقت، به طور قهری، آزادی متهم را سلب می‌کند، به حق دفاع او نیز لطمه وارد می‌کند، زیرا وقتی که آزادی متهم سلب می‌شود اگر او بخواهد برای دفاع از خود تدارکی ببیند، دستش برای انجام این موضوع بسته است، به همین دلیل این موضوع به حق دفاع متهم نیز لطمه وارد کرده و او را بلاتکلیف نگاه می‌دارد.
چنین فردی همواره در انتظار است که چه زمانی در مورد آزادی او تصمیم‌گیری می‌شود. البته این احتمال وجود دارد که قرارهای دیگری نیز به سلب آزادی افراد منجر شود، به عنوان مثال قرارهای وثیقه یا کفالت، در صورت عجز فرد از معرفی کفیل یا عجز از تودیع وثیقه می‌تواند منجر به سلب آزادی متهم شود.
اما در این قرارها متهم می‌تواند با معرفی کفیل یا تودیع وثیقه آزاد شود یعنی خود او با معرفی کفیل و تودیع وثیقه می‌تواند موجبات آزادی خود را فراهم کند. اما در قرار بازداشت موقت متهم هیچ سهمی در بازداشت خود ندارد و تنها این قاضی است که باید در مورد آزادی او تصمیم بگیرد.
مزایای قرار بازداشت موقت
گاهی اوقات قرار بازداشت موقت می‌تواند به عنوان یک اقدام تامینی برای حفظ جان متهم باشد. در اتهامات سنگینی که اتفاق می‌افتد مانند موارد قتل عمد، ممکن است قصد انتقام‌گیری وجود داشته باشد یا متهم تصمیم به خودکشی بگیرد که در این موارد، با بازداشت موقت متهم به عنوان یک اقدام تامینی برخورد می‌شود.
به این معنا که از طریق این قرار، تلاش می‌شود که از اقدام به خودکشی متهم یا آسیب رساندن دیگران به او جلوگیری شود.یکی دیگر از مزایای قرار بازداشت موقت این است که به طور کلی راه فرار متهم را سلب می‌کند و بیم تبانی را از بین می‌برد، یعنی مانع می‌شود که متهم با سایر متهمان و شرکا و شاهد تبانی کند.
جهت ارتباط با وکیل پایه یک دادگستری کلیک کنید - 88019243