^{درخواست تامین دلیل و نکات مهم آن}

• دلیل چیزی است که طرفین دعوا برای اثبات دعوا یا دفاع از خود به آن استناد می کنند.
• تامین دلیل به معنی حفط  دلایل موجود برای استفاده از ان در آینده است .
• درخواست تامین دلیل  که به صورت قرار صادر می گردد در ماده 149 قانون آیین دادرسی مدنی پیش بینی شده ابه این صورت که اگر کسی دارای حقی باشد و احتمال دهد که در آینده با از بین رفتن دلایل موجود از حق خود محروم می گردد ، می تواند با طرح این درخواست به حفظ دلایل کمک کند .
• زمان طرح این درخواست :

1. قبل از طرح دعوای اصلی است  (مرجع صالح شورای حل اختلاف)
2. همزمان با اقامه دعوای اصلی و ثبت دادخواست (مرجع رسیدگی کننده به دعوا به طور کلی درقانون مرجع صالح شورای حل اختلاف محلی است که دلایل و امارات مورد درخواست در حوزه آن قرار گرفته و اگر در آن محل شورای ااختلاف نبود ، رسیدگی با دادگاه محلی است.)

^{زمان ارائه درخواست تامین دلیل}

طبق ماده 150 قانون آیین دادرسی مدنی :

• درخواست میتواند قبل از اقامه دعوا یا در حین رسیدگی باشد .
• درخواست میتواند کتبی یا شفاهی باشد
• درخواست به تعداد خواندگان به اضافه یک نسخه همراه کپی مدارک تقدیم شورا میشود .

^{ماهیت و درجه اعتبار تامین دلیل :}

تامین دلیل در واقع صورت برداری و حفظ آن است و صرف صورت برداری و ثبت وضعیت دلیل ، دلیل بر تایید یا رد ارزش آن و یا دلیل بودن آن برای اثبات مدعای خواهان نیست . بلکه مرجع مربوط به قرار تامین را صادر میکند اما مرجع رسیدگی کننده به دعوا باید در مورد ارزیابی و ارزش و اعتبار آن تصمیم گیری نماید .

^{روند صدور قرار تامین دلیل و اجرای آن :}

1- شورا با احراز فوریت تامین دلیل نسبت به صدور قرار اقدام میکند.

2- امر را به کارشناس ارجاع می دهد که در این مقوله خواهان باید هزینه کارشناسی را نیز واریز کند.

3- کارشناس طی 10 الی 15 روز نظریه را تقدیم شورا میکند .

4- وقتی حین رسیدگی درخواست تامین دلیل ارائه میشود مثل زمانی که حین دادخواست ، معاینه محل را از  دلایل خود ذکر میکنیم و به جهت آن که طرف مقابل دلیل را از بین نبرد در طی رسیدگی درخواست تامین مطرح میشود پس از صدور قرار و تهیه صورتمجلس مربوط ، رونوشت آن ضمیمه پرونده دعوا اصلی میشود.
5- پس از احراز فوریت قرار تامین بدون حضور طرفین و جلسه صادر رای می گردد.

6- اجرای تامین به دادرس علی البدل / مدیر دفتر / شخص صادر کننده رای واگذار میشود .

7- زمانی که تامین دلیل مبنای حکم باشد. عضو مجری قرار موظف است فقط آنچه را که مورد نظرقاضی است صورت برداری کند اما اگر تقاضای بررسی تامیین دلیل همزمان برای چند دلیل باشد.متقاضی میتواند تقاضا تامین دلیل برای موارد متعدد نمایدمثلا : شهادت شهود، معاینه محل، جلب نظر کارشناسی.

^{تامین دلیل در امور قضایی}

• هرچند تامین دلیل برای حفظ و صورت برداری از ادله است و اینکه تا چه حدی قاطع دعوا باشد، بستگی به نظر قاضی رسیدگی کننده خواهد داشت .
•  به عنوان مثال، شما دلائل و مدارکی دارید که در حال از بین رفتن است یا ممکن است از بین برود و فعلا هم برای طرح دعوی یا استفاده‏ از این دلائل آماده نمی‌‏باشید و هدفتان این است که این دلائل فعلا در جای امنی محفوظ بماند، در این صورت بهترین راه تأمین دلیل است.
• مثالی دیگر جهت تعریف تامین این است که مثلا اتومبیلی با اتومبیل شما تصادم و خسارت وارد کرده است و طرف شما حاضر به پرداخت خسارت نیست. در این موقع می‌خواهید که خسارت وارده برآورد شود تا اگر خواستید بعداً از طریق طرح دعوا ،خسارت را وصول کنید در موقع محاکمه ،خسارت‏ معلوم باشد و یا اینکه مثلاً شما مستاجر ملکی هستید و پس از انقضاء مدت اجاره جهت عدم تعلق خسارت و اجرت‌المثل و مطالبه مبلغ ودیعه خود ، تخلیه و خالی بودن عین مستاجره را صورت مجلس و تامین دلیل می کنید.
• درخواست تأمین دلیل در صلاحیت شورای حل اختلاف است که دلایل و امارات مورد درخواست در حوزه آن واقع است، مگر در نقاطی که شورای حل اختلاف تشکیل نشده باشد که در این صورت باید به دادگاه مزبور داده شود.

^{مطالب مرتبط با تامین دلیل :}

1- دلیل و تحصيل دليل در امور کیفری و مدنی

2- انواع حقوق و دعاوی (مالی و غیر مالی)

3- ابطال اجراییه ثبتی و ابطال عملیات اجرایی

4- راه های اعتراض به رأی دادگاه ، واخواهی، تجدیدنظر، فرجام